Wielu polskich pracowników w Niemczech zastanawia się, czy musi odbierać telefon od przełożonego po zakończeniu zmiany. Czy pracodawca ma prawo oczekiwać dostępności poza godzinami pracy? Czy musisz odpowiadać na wiadomości lub e-maile wieczorem albo w weekend?
Po pracy to po pracy – obowiązek się kończy
Podstawa prawna:
- § 611a BGB – obowiązek świadczenia pracy dotyczy wyłącznie godzin ustalonych w umowie.
- § 5 ArbZG – po zakończeniu pracy przysługuje pracownikowi co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, podczas którego nie wolno wzywać go do pracy.
Co to jest „Rufbereitschaft”?
Są sytuacje, w których pracownik musi być dostępny poza etatem – to tzw. Rufbereitschaft (gotowość telefoniczna). Ale uwaga: taka gotowość musi być wyraźnie ustalona w umowie o pracę lub uzgodniona z pracodawcą. Wtedy pracownik otrzymuje za to dodatkowe wynagrodzenie lub rekompensatę.
Jeśli nie masz takiej klauzuli w umowie – nie musisz być dostępny!
A co z nagłymi sytuacjami?
Oczywiście – jeśli pracodawca dzwoni w nagłej sprawie, możesz (ale nie musisz) odebrać telefon z grzeczności. Ale nie ma takiego obowiązku prawnego, jeśli to poza Twoim czasem pracy.
Czy możesz odmówić bez konsekwencji?
Tak. Jeśli nie obowiązuje Cię Rufbereitschaft, możesz spokojnie nie odbierać telefonu. Pracodawca nie ma prawa karać Cię ani wyciągać konsekwencji z tego powodu.
Orzecznictwo: co mówią niemieckie sądy?
Federalny Sąd Pracy (BAG) w wyroku z dnia 31.01.2002 r. (sygn. 6 AZR 214/00) orzekł:
“Po zakończeniu czasu pracy, pracownik nie ma obowiązku odbierać telefonu od pracodawcy, jeśli nie obowiązuje go Rufbereitschaft. Czas wolny jest chroniony i należy do sfery prywatnej pracownika.”
Podsumowanie
Twój czas po pracy należy do Ciebie. Pracodawca w Niemczech nie może oczekiwać, że będziesz ciągle „pod telefonem” – chyba że masz to wyraźnie wpisane w umowie. Jeśli masz wątpliwości lub czujesz się naciskany – warto skonsultować się z prawnikiem.
Masz pytania? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy Ci chronić Twoje prawa w pracy!
