Wielu pracowników, zwłaszcza w branży transportowej, nie ma możliwości wykorzystania całego przysługującego urlopu w trakcie zatrudnienia. Co się dzieje z tym urlopem po zakończeniu stosunku pracy? Czy przepada? Czy można żądać wypłaty? Odpowiedź brzmi: to zależy – ale często masz prawo do pieniędzy.
- Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – co mówi prawo?
Zgodnie z § 7 ust. 4 Bundesurlaubsgesetz (niemieckiej ustawy urlopowej), jeśli urlopu nie da się wykorzystać z powodu zakończenia stosunku pracy, należy się za niego ekwiwalent pieniężny.
To oznacza: jeżeli nie wykorzystałeś wszystkich dni urlopu, a umowa się kończy, możesz żądać wypłaty za zaległy urlop.
- Ważny wyrok: BAG z 19.02.2019 – 9 AZR 541/15
Ten wyrok Federalnego Sądu Pracy (BAG) zrewolucjonizował podejście do „przepadającego urlopu”.
Sąd orzekł, że urlop nie przepada automatycznie, jeśli pracodawca:
- nie poinformował Cię wyraźnie o liczbie dni urlopu,
- nie poinformował, do kiedy masz go wykorzystać,
- nie ostrzegł, że urlop przepadnie, jeśli nie zostanie wykorzystany.
Tylko jeśli pracodawca dopełnił tych obowiązków informacyjnych, urlop może wygasnąć.
- Co z kierowcami ciężarówek i innymi mobilnymi pracownikami?
W praktyce kierowcy często nie mają klasycznego urlopu:
– pracują w systemie 2/1, 3/1,
– dostają krótkie „przerwy” zamiast pełnych dni urlopu,
– nie prowadzi się dokładnych rozliczeń urlopowych.
To powoduje, że po zakończeniu pracy często mają prawo do dużej kwoty ekwiwalentu – nawet za kilka lat, jeśli pracodawca nie spełnił obowiązku informacyjnego.
- Uwaga na „Ausschlussfristen” w umowie!
Wielu pracodawców umieszcza w umowie tzw. Ausschlussfristen – klauzule mówiące, że roszczenia (np. o wynagrodzenie, ekwiwalent) wygasają po określonym czasie, jeśli nie zostaną zgłoszone pisemnie.
Typowe brzmienie:
„Alle Ansprüche aus dem Arbeitsverhältnis verfallen, wenn sie nicht innerhalb von 3 Monaten nach Fälligkeit schriftlich geltend gemacht werden.”
Co to oznacza?
– Jeśli miałeś taką klauzulę w umowie, i nie zgłosiłeś roszczenia w terminie, możesz je utracić.
– Ale: jeśli zapis jest nieprecyzyjny lub niezgodny z prawem (np. obejmuje płacę minimalną lub urlop) – może być nieważny.
Każdy przypadek trzeba analizować indywidualnie!
⸻
- Co możesz zrobić?
- Sprawdź, ile urlopu Ci się należało i ile wykorzystałeś.
- Zbadaj, czy pracodawca informował Cię o obowiązku jego wykorzystania.
- Przejrzyj swoją umowę – czy jest klauzula Ausschlussfrist?
- Zgłoś roszczenie pisemnie, najlepiej za potwierdzeniem.
- Skonsultuj się z prawnikiem – zwłaszcza jeśli stawka jest wysoka.
⸻
Potrzebujesz pomocy?
Jeśli pracowałeś w Niemczech i podejrzewasz, że należą Ci się pieniądze za niewykorzystany urlop, skontaktuj się z nami.
Sprawdzimy Twoją umowę, wyliczymy roszczenia i powiemy, co dalej zrobić.
Mówimy po polsku!
Napisz do nas: sekretariat@polska-kanzlei.de
